US CONSULTING - CONTRACT بت زابلی (مادر بزرگ رستم)

به نام خدای

بت زابلی

خبرگزاری شاهنامه

 

 چو جمشید در زابلستان رسید      بشهر اندرون رای رفتن ندید

 خزان بد فضا را و از باد تفت      ز برگ شجر بد زمین زردبفت

چو بر سیب لعل و رخ برگ زرد     تن شاخ کوژ و دم باد سرد

 دو صد سرو بن دید و بید و چنار      زده نغز دکانی اندر کنار

شه جم در آن صفه رفتش ز راه   بیاسود لختی در آن سایه گاه

 یکی باغ خرم بد از پیش جوی    در او دختر شاه فرهنگجوی

می و میوه و رود سازان به پیش  همی خورد می با کنیزان خویش

 پرستنده ای سوی در بنگرید      ز باغ اندرون چهره جم بدید

 جوانی همه پیکرش نیکوی      فروزان ازو فره خسروی

بگل بر سرشته شده گرد و خوی    چو بر لاله انگیخته مشک و موی

 پریچهره را دید جم ناگهان       بدو گفت ما را چه بینی نهان

 نترسی که داری تماشا به باغ    که چون لاله از دل بسوزند داغ

سر بانوان دخت گورنگ شاه      در این باغ بنشسته مانند ماه

 چنین داد پاسخ بدو شهریار    که از من چه پرسی همی زینهار

یکی گمره بخت بر گشته ام     ز گم کردن راه سرگشته ام

 ز طالع زبون گشته این اخترم    ز سر گشته گردون روان برترم

 از آن آب با خوشه آمیخته      که هست از رگ تاک رز ریخته

  سه جام از خداوند این بزم خواه      بمن ده رهان جانم از رنج راه

کنیزک بخندید و آمد دوان       ببانو بگفت ای مه مهربان

جوانی دژم روز ده بر در است    که گویی بچهر از تو زیباتر است

 بدین سایه رز پناهد همی       سه جام می لعل خواهد همی

 ندانم چه دارد می و جام و کام        که نه خوردنی برد و نه میوه نام

 بر افروخت رخ زین سخن ماه را    چنین پاسخ آورد دلخواه را

که بر نادگر چیز جز می نخواست   بدانش که مهمان خامست راست

می و نقل و خوان خواست و آواز رود  رخ خوب و شادی و بزم و سرود

 بیامد به در با کنیزک بهم                     بدید از در باغ دیدار جم

 جوانی بدیدار ایرانیان        گشاده کش و تنگ بسته میان

 شده زرد گلنارش از درد و داغ     بگرد اندرش کرده مه پر زاغ

 چنان با دلش مهر با جنگ شد     که در جانش جای خرد تنگ شد

 بماندش دو گلنار خندان نژند     بجوشید پولادش اندر پرند

 دو گویا عقیق گهر پوش را      که بنده بدش چشمه نوش را

بسی در سرشت و بدر بر شکفت   به پروین ببست و شکر در بسفت

 بجم گفت که ای خسته از رنج راه      بدین سایه گه از چه کردی پناه

گر آیی در این جای جویان شده    چنین در تک و پوی پویان شده

 مگر زین پرستنده کام آمدت       که چون دیدیش یاد جام آمدت

 بیا گر به باده دلت کرده رای      ازین در بدین باغ خرم در آی

 بدو گفت جم کای بت خوبچهر      ز مهر تو بر هر دلی مهر مهر

 ز شاهانی ار پیشه ور گوهری        پدر برزگر داری ار لشگری

 که بازاریان میوه دانند سود       کدیور بود مرد کشت و درود

بچیز فراوان بوند این دو شاد       ندانند آیین مرد و نژاد

سپاهی بمردی نماید هنر       بود پادشازادگان از گهر

 تو زین چار گوهر کدامی بگوی    دلم را ز ره شادمانی بجوی

بت زابلی گفت ازین هر چهار   نیم من جز از تخمه شهریار

 پدر دان مرا شاه زابلستان      ندارد بجز من دگر دلستان

 وزو مر مرا هست فرمان روا    که جفت آن گزینم کم آید هوا

 بر جوی منشین و جای چنین      بدین باغ نغز اندر آی و ببین

 اگر رای داری می و میگسار    همت می بود هم بت غمگسار

 جم از پیش دانسته بد کار اوی خوش آمدش دیدار و گفتار   اوی

 بدل گفت کاین شاه دژخیم نیست  گر از رازم آگه شود بیم نیست

 کرا در جهان خوی زشت و نکوست       بهر کس گمانی برد کاندروست

بمردم خردمند نامی بود         که مردم بمردم گرامی بود

 خرامید از آن سایه سرو بید    سوی باغ شه دل به بیم و امید

روان رفت با دختر نامدار      سوی باغ ایوان گوهر نگار

 چمن در چمن دید سرو سهی        گرانبار شاخ و ترنج بهی

 رخ نار با سیب شنگرف گون      برین زخم تیغ و بر آن زخم خون

همی رفت پیش جم از دلبری       چمان بر چمن همچو کبک دری

 چو سروی که با ماه همبر بود      بر آن مه پر از مشک و افسر بود

 سر موی در پای عنبر کشان    خم زلف بر باد عنبر فشان

رسیدند زین آبگیری فراز     زده کله زربفت بود از فراز

 کیانی نشستنگه دلپذیر                گزیدند بر گوشه آبگیر

 کنیزان گلرخ فراز آمدند     همه پیش جم در نماز آمدند

 پرستنده دختر به آیین خویش   ز خوالیگران خوان و می خواست پیش

جم اندیشه از دل فراموش کرد     سه جام می از پیش نان نوش کرد

ز دادار بس یاد کردن گرفت      بآهستگی راه خوردن گرفت

از آن رنگ و آن بازو و فر و چهر     فرو مانده بد دختر خوبچهر

همی دید کش فر و برز کی ست     و لیکن ندانست از بن که کیست

 بدل گفت شاهیست این پر خرد       کزینسان نشست از شهان در خورد

 ز لولوی خوشاب بگشاد بند     بر آمیخت شنگرف و گوهر بقند

 بجم گفت می دوست داری مگر         که چیزی بجز می نخواهی دگر

    هم از پیش نان با می آراستی      هم از در برون جام می خواستی

جمش گفت دشمن ندارمش          نیز شکیبد دلم گر نیابمش نیز

 به اندازه به هر که او می خورد     که پر خوردن از وی بکاهد خرد

 عروسیست می شادی آیین اوی      که باید خرد کرد کابین اوی

بزور آنکه با باده کشتی کند     فکنده شود گر درشتی کند

 ز دل بر کشد می تف و دود و تاب        چنان چون بخار زمین آفتاب

چو عود است و چون بید تن را گهر   می آتش که پیدا کند زو هنر

گهر چهره شد آینه شد نبید      که آید در او خوب و زشتی پدید

دل تیره را روشنایی می است     کرا کوفت تن مومیایی می است

 بدل می کند بد دلان را دلیر        پدید آرد از روبهان کار شیر

 برادی کشد مرد بد مرد را         کند سرخ لاله رخ زرد را

 بخاموش چهره زبانی دهد      بفرتوت زور جوانی دهد

خورش را گوارش می افزون کند      ز تن ماندگیهات بیرون کند

 بدم مانده ی ی راه می خوردنم             از آن بد که تا ماندگی بفکنم

تو می  مگو کاین چسان و چراست     مرا مهر بر بیش و بر کم و کاست

 خورش باید از میزبان گونه گون      نه گفتش ازین کم خور و زان فزون

اگر چه بود میزبان مهربان           پزشکی نه خوب آید از میزبان

همانگه گمان برد دختر به مهر      که اینست جمشید خورشید چهر

 بدان روزگاران که او بد نهان       همه حکم ضحاک بد در جهان

 همه چهر جم داشتند آشکار      بدیبا و دینارها بر نگار

 بدان تا که هر جا ببینند زود    بگیرند او را ببندند زود

 همان دختر آگه بد از کم و بیش    که جم را چه آمد ز ضحاک پیش

 بدش پاره ی پرنیان کبود      نگاریده جمشید از تار و پود

پژوهش همی کرد و نگشاد راز         چنان تا ز خوان اسپری گشت باز

 از آنپس به آب و گل و بوی خوش          بشستند دست و نشستند کش

 هم اندر بر کله ی زرنگار      به بگماز و رامش گرفتند کار

 بر آورد رامشگر زابلی      زده چنگ بر چامه ی کابلی

 هوات ابر بست از بخور عبیر      بخندید بم و بنالید زیر

 پرستار صفها شده ماهروی        طرازان بتان طرازنده موی

 همه طوق دار و همه حله پوش      به شمشاد مشک و به بیجاده پوش

چه با ناز و بازی چه با بوی و رنگ          چه با عود و مجمر چه با نای و چنگ

 هنوز از فزونی ز می شادکام        نه پیموده بد شاه با ماه جام

 که جفتی کبوتر بسان تذرو       بدیوار باغ آمد از شاخ سرو

 نر و ماده کاوان ابر یکدگر    بگشتی کرشمه کنان با دگر

 فرو هشته بر گردن افراخته      چو نای دم اندر گلو ساخته

بهم هر دو منقاره کرده فراز         چو یاری لب یار گیرد به ناز

پری رخ به شرم آمد از روی جم        ز بس ناز آن دو کبوتر بهم

 بخنده عقیق یمن میم کرد     ز تنگ شکر میم دو نیم کرد

ز ترک چگل خواست چاچی کمان     بجم گفت ای نامور میهمان

 از این دو کبوتر شده جفت گیر              کدامست رایت که دوزم به تیر

چنین پاسخ آورد جم کز خرد       گشایی سخن این نه اندر خورد

از آهو سخن پاک و پر دخته گوی         ترازو خرد ساز و پس سخته گوی

 تو هستی زن و مرد من از نخست      ز من باید اندازه فرهنگ جست

 زن ار چه دلیر است و با زور دست     همان نیم مردست هر چون که هست

 زنان را ز خوبی هنر دسترس      نکوتر سخن پارسایی و بس

 هنر ها ز زن مرد را بیشتر     ز زن مرد بد در جهان پیشتر

 سزا  آن بدی کز نخستین کنون      مرا کردی اندر هنر آزمون

 بمن دادی این تیر و چرخ اندکی     کزین دو کبوتر بیفکن یکی

 که تا من یکی را فکندم ز پای        و گر پوزش آورد می باز جای

 دلارام را رخ پر از شرم کی        سمن لاله شد لاله لولو ز خوی

 بجمشید از مهر خواهش نمود   نهادش کمان پیش و پوزش نمود

چو جم دید او را بدان نیکوی        بدان خوش زبانی و آن خوشخویی

 بیادش یکی جام می در کشید      پس آن چرخ زه را بزه در کشید

 بگفت ار دو بازوی این ماده راست        بدوزم شوم جفت آن کم هواست

بدان در مراد جم آن ماه بود       هم آن ماه معنیش دریافت زود

چو تیر از بر چرخ بر کرد شاه    بزخم کبوتر ز صد گام راه

 خدنگ الف از خم نون و دال    برون راند و بر دوختش هر دو بال

 طپان ماده افتاد و نر بر پرید           بیامد همانجا که بد آرمید

 بزابل نبود هیچ زور آزمای     که آن چرخ کردی بزه بر بجای

 بدانست دلدار کان ارجمند     بود پور تهمورث دیو بند

 بسیش آفرین خواند بر فر و هوش    بیادش یکی جام می کرد نوش

 بماند از گشاد برش در شگفت      بیازید دست و کمان بر گرفت

 خمیده کمانی چو ابروی اوی     همی راست آمد ببازوی اوی

 کمان ابرو اندر کمان بنگرید         بدلش اندرون فال نو شد پدید

 گر این نر کبوتر دو بالاش راست     بدوزم شوم جفت او کم هواست

بدین معنی آن شاه را خواست جفت    همان نیز دریافت جم کو چه گفت

 گشاد از کمین بر کبوتر خدنگ     تنش چون نشانه فرو دوخت تنگ

شگفتی در او ماند جمشید کی     بسی آفرین کرد بر نیک پی

 ز تیر و کمان چون بپرداختند      بنوی یکی مجلسی ساختند

 همه غم بباده شمردند باد     بجام دمادم گرفتند یاد

 ز شادی همی در کف رود زن     شکوفه شکافنده شد از چمن

    مغنی در آمد به آواز رود        همی خواند این خسروانی سرود

 بده ساقیا جام گیتی نما         که او عیب ما را نماید به ما

بخوان یک غزل یار قوال ما     که باشد مناسب به احوال ما

 بر آور دمی چون دمت داده اند       که بس اهل دم کز دم افتاده اند

 بت گلرخ از کار جمشید کی          در اندیشه بود و همی خورد می

 بناسفته سی در که پیوسته داشت      نمی سفت بیجاده را بسته داشت

 هم آنگه زن جادوی پر فسون      که بد دایه ماه و هم رهنمون

 ز گلشن به باغ آمد از بهر سور             ببد خیره چون دید جم را ز دور

 نهان گفت دایه بدان مهر جوی         که این میهمان چون فتادت بگوی

 درست از گمان من این شاه اوست               که شد دیرگه یار داری و دوست

 ازین خواهدت داد یزدان پسر           نشان داده ام زاخترت سر بسر

 بد از مهر جم شیفته خوبچهر        فزون شد ازین مژده اش مهر مهر

 بدو گفت ایدون که این هست راست     ز یک آرزویم دو شادی بخواست

 چو امید داری نباشی بدرد         که امید نیکو به از پیش خورد

 رو آن پرنیان کبود ایدر آر   که هست از برش صورت جم نگار

 بشد دایه آن نیلگون پرنیان       بیاورد و بنهادش اندر میان

تو گفتی که بر چرخ خورشید بود          ز بر پرنیان چهر جمشید بود

 چو آن پیکر پرنیان دید شاه          دژم گشت و بسیار کردش نگاه

همی خویشتن  را بچهر و بساز         ازو جز به جنبش ندانست باز

 یکی آینه داشت گفتی به پیش    همی دید روشن در او چهر خویش

 بیاد آمدش تخت شاهنشهی        کزو کرد بدخواه ناگه تهی

 دلش گشت دریای درد از دریغ    شدش دیدگان همچو بارنده میغ

 دو چشمش ز غم هر زمان خو ن گریست          بدیدش دلارام کو چون گریست

 پس آن ماهرخ گفت کای ارجمند       در این پرنیان از چه گشتی نژند

 چو دلشاد با میگساری همی      چرا غمخوری اشک باری همی

 مگر  میزبانت دلارای نیست        بدیدار ما امشبت رای نیست

کی نامور گفت کای ماهروی     نه مردم بود هر که نندیشد اوی

 گرستن بهنگام با سوز و درد        به از خنده نابهنگام و سرد

 اگر چند پویی و جویی بسی       بگیتی بی اندوه نبینی کسی

 تو ویژه دو کس را ببخشای و بس         مدان خوار و بیچاره تر زان دو کس

یکی نیک پی بخردی کز جهان        زبون اوفتد در کف ابلهان

 دگر پادشاهی که از تاج و تخت          بدرویشی افتد شود شوربخت

 ازین پرنیان زان دلم شد دژم        که دیدم در او چهره ی شاه جم

 بیاد آمدم فر و اورنگ اوی       بزرگی و دیهیم و فرهنگ اوی

ز خوی بد چرخ گشتم شگفت       که مهر از چنان شه چرا بر گرفت

 دریغ از چنان شاه با دستگاه       که پر دخته شد زو همی تاج و گاه

 یکی زشت را کرد کشور خدیو          که از کتف مار است و از چهره دیو

که داند کنون کو بماند ار بمرد        بدرید شیر ار پلنگش بخورد

 فزون زان ستم نیست بر رادمرد     که بایدش درد از فرومایه خورد

بر بخردان مرگ والا سران         به از زندگانی به بد گوهران

 و لیکن چنین است چرخ از نهاد       زمانه نه بیداد داند نه داد

    زمین هست آماجگاه زمان        نشانه تن ما و چرخش کمان

 ز زخمش همه خسته گانیم و زار     نهانست خون لیک زخم آشکار

 بگفت این و شد بر رخش اشک  درد           چو در گدازنده بر زر  زرد

رخ دلبر از درد شد چون زریر   مژه ابر کرد و کنار آبگیر

 ز بادام سرمه به مرجان سپرد     گهی ریخت گاهی بفندق سترد

 هر آنکس که پیرامونش بد براند   خود و دایه و شاه جمشید ماند

 چو پردخته شد  ماه بر پای خاست     نیایش کنان گفت کای شاه راست

 خرد بر دلم راز زینسان گشاد     که هستی تو جمشید فرخ نژاد

 ز مهر تو دیریست تا خسته ام     به بند هوای تو دل بسته ام

 نگار تو اینک بهار من است      مر این پرنیان غمگسار منست

 تو را ام کنون گر پذیری مرا   به آیین خود جفت گیری مرا

همین بود کام دل افروزیم    که روزی بود دیدنت روزیم

 دهم جان گر از دل به من بنگری      کنم خاک تن تا تو پی بسپری

 همیگفت و از نرگسان سیاه           ستاره همی ریخت بر گرد ماه

جهاندار گفت ار تو را جم هواست       نیم من اگر مانم او را رواست

 همانند بس یابی از مردمان    و لیکن درستی نباشد زبان؟

 نه هر آهویی را بود مشک ناب      نه  از هر صدف در بخیزد خوشاب

 گمانی نکو برده ای دلپذیر    و لیکن گمانت کمان شد نه تیر

 بمن چون نهی نام جم بی هراس     مرا نام ماهان کوهی شناس

 چنین داد پاسخ مه دل گسل   که خورشید پوشی خواهی بگل

که گوید به گیتی که ماهان تویی     که جمشید خورشید شاهان تویی

 نهان گر کند شاه نام و گهر   نماند نهان  نام شاهی و فر

 گر از ابر  دیدار گیتی فروز     بپوشد نماند نهان نور روز

ترا دام و دد باز داند به مهر       که هستی تو جمشید خورشید چهر

 گوا بر نکو پیکر تو درست           همین پرنیان بس که در پیش تست

 مرا این زن پیر چون مادرست     یکی چابک اندیش کند آورست

بیک دم زدن زین فروزنده هفت     بگوید که اندر ده و دو چه رفت

نموده ست رازت بمن سر بسر    که باشد مرا از تو هم یک پسر

 ز پیوند یاری چه گیری کنار       که سروت بود پیش و مه در کنار

 نگاری نخواهی بهشتی سرشت    که با روی او باشی اندر بهشت

 ز خوبی و خوی و خردمندیم    بهانه چه سازی که نپسندیم

بخوبی بتان پیشکار منند       بمردی دلیران شکار منند

 مده روز فرخ به روز نژند       ز بهر جهان دل در انده مبند

 جهان دامداریست نیرنگ ساز   هوای دلش دانه و چینه آز

 کشد سوی دام آنکه شد رام او    که شد بس جوانمرد در دام او

 از آن او بجایست و ما در گذار     که چون ما نکاهد  وی از روزگار

 تو تا ایدری شاد زی غم مخور        چو زایدر شدی باز نایی دگر

بگفت این و گلبرگ پر ژاله کرد    ز خونین سرشک آستین لاله کرد

 دو نرگس شدش ابر لولو فکن     بباران همی شست برگ سمن

دل جم ز بس خواهشش گشت نرم     بدو گفت کای گنج فرهنگ و شرم!

 از آن راز بیرون نیارم همی    که بر جان بترسم که آرم غمی

 هم از بخت ترسم که دمساز نیست     هم از تو که با زن دم راز نیست

که موبد چنین داستان زد ز زن      که با زن دم از راز هرگز مزن !

سخن همچو مرغست و دامست  کام    نشیند بهر جا چو بجهد ز دام

 پدرت ار ز من گردد آگاه نیز        بود کم شود دشمن از بهر چیز

بطمع بزرگی نگه داردم    به ضحاک ناپاک بسپاردم

 کسی کش نه شرم از نکوهش نه غم         کند هر چه رای آیدش بیش و کم

 بدژخیم گوید که هم در زمان        بر آرد ز جانم بزودی روان

 تهی دستی و ایمن از بیم رنج     بسی بهتر از بیم با ناز و گنج

 دلارام گفت ای شه مرزبان    نه هر زن دو دل باشد و یکزبان

 همه زن به یک خوی و یک خواست نیست   ده انگشت مردم بیک راست نیست

 چنان دارم این راز تو روز و شب        که با جان بود کو بر آید ز لب

 بگیتی ندارم پناه تو کس    همه دشمنندت منم دوست بس

 مشو با من ایدر بمان شادکام      نباید که جایی در افتی بدام

کرا بخت فرخ دهد تخت و گاه     چو خرسند نبود در افتد بچاه

 کنون عهد کردم من ای نامدار      که باشم پرستار و تو شهریار

 بشادی بساز و ازین در مرو         که یزدانت شاید نوازد ز نو

 چنین گفت موبد به نزدیک شاه     که از بعد شب روز آید  بگاه

 ز بس لابه و مهر و سوگند و بند       ازو ایمنی یافت شاه از گزند

 چنان دان که هود اندر آن روزگار     پیمبر بد از داور کردگار

به آیین پیمانش با او ببست      به پیوند بگرفت دستش بدست

 بدین کار ما گفت یزدان گوا        همین پاک جانهای فرمانروا

 همین تار و روشن شتابندگان   همین چرخ پیمای تابندگان

به بستش به پیمان و سوگند خویش       گرفتش ز دل جفت و پیوند خویش

 پس از نو یکی بزم کردند باز         ببازی گرو می ده و چنگ ساز

 بشادی و جام دمادم نبید        ببودند تا خور به خاور رسید

چو بر روی فیروزه ی چنبری   ز مه کرد شب را خم انگشتری

بگسترد بر جای زربفت برد   بمرمر بر افشاند دینار خورد

نهان برد جم را سوی کاخ ماه     بمشکوی زرین بیاراست گاه

 نشستند با ناز دو نامجوی    شب و روز روی آوریده بروی

 گزیده بهم بزم و دیدار یار             می و رود شادی و بوس و کنار

جوانی و با ایمنی خواسته     چو خوش باشد این هرسه آراسته

 همانگه که بزمی بهم ساختند   همی نرد صحبت دمی باختند

 چو شد ماه دلدار با شاه جفت     بباغ بهارش گل نو شکفت

 چو در نقطه ی  جان گهر کار کرد     دو جانش یکی چهره دیدار کرد

مه نو بر آمد ببرج هنر          زمین شد برومند کان گهر

 ز گردون و از گشت گیتی فروز       بر این راز چندی بپیمود روز

 بنزد پدر کم شدی سرو بن      بدو بد گمان شد پدر زین سخن

بدش قندهاری بت قند لب           که ماه از رخش خیره گشتی به شب

یکی سرو سیمین پرورده ناز      برش مشک و شاخش بریشم نواز

 بدو گفت شبگیر چون دخترم   به آیین پیشین بیاید برم

 بدو بخشمت من تو را چند گاه        نهانی همی دار رازش نگاه

 نهاد و نشست و ره ساز اوی      بدان سان بر من رسان راز اوی

 بدو داد پاسخ که فرمان شاه       فزونست برتر ز خورشید و ماه

 دگر روز چون چرخ شد لاجورد    بر آمد ز که کان یاقوت زرد

به نزد پدر شد بت دلربای     نشستند و راندند هر گونه رای

 شه از گنج دادش بسی سیم و زر        همان فرش و دینار و در و گهر

 وزان قندهاری دلارا کنیز          سخن راند کو در خور تست نیز

 بمردان همی دل نیارایدت      بجز با زنان هیچ خوش نایدت

 ترا شاید این گلرخ سیمتن    که هم پای کوبست و هم چنگزن

بتو دادمش باش ازو تازه چهر          گرامی و گستاخ دارش بمهر

سمن بر بسرو اندر آورد خم    سوی کاخ شد شاد نزدیک جم

 چو بگذشت یک چند روز دگر       بر آن نامور دختر سیمبر

 به آرام دل چند روزی گذاشت     چنان تا گران شد ز تخمی که  داشت

 گدازان شد از رنج سیمین ستون       گلش گشت که رنگ و مه تیره گون

 سهی سروش از هم کماندار شد       تهی گنجش از در  گرانبار شد

 همه هر چه بد رازش اندر نهفت      کنیزک بدانست و با شه بگفت

شه آن راز نگشاد بر دخترش      همی بود تا دختر آمد برش

چو دیدش به ابرو گره زد به خشم         بدو گفت شه کای مه شوخ چشم

 چنان تند و خودکام گشتی که هیچ      بکاری در از من نخواهی بسیچ

ز سر تاج فرهنگ بفکنده ای       ز تن جامه شرم برکنده ای

نگویی مرا کز چه این روزگار            گریزانی از من چو کاهل ز کار

 دو چشم مرا دیدنت سرمه بود       کنون از چه گشتست آن سرمه دود

 گمانم گهر بود سنگ آمدی      یقینم همه نام و ننگ آمدی

 گمانت که رازت ندانم همی         ز چهرت چو نامه بخوانم همی

زبانت ار چه پوشنده راز تست       همی رنگ چهرت بگوید درست

رخت پیش بد چون یکی گلستان     در آن گلستان هر گلی گلستان

 کنون سوسنت دردمندی گرفت    گلت ریخت لاله نژندی گرفت

 نگاری بدی چون بهار بهشت    نمانی کنون جز به پژمرده کشت

 ز خورشید نورت بدانگه فزون  فروغ چراغی نداری کنون

نه آنی که بودی اگر چه تویی    که آنگه یکی بوده اکنون دویی

 ز مردان از این پیش ننگ آمدت    زبون بود مرد ار به چنگ آمدت

 پس پرده گشتی چنین پر فسوس      نه آگه من از کار و تو نو عروس

 چو دختر شود بد بیفتد ز راه      نداند ورا داشت مادر نگاه

 نکو گفت دانا که دختر مباد      چو باشد بجز خاکش  بستر مباد

 نگویی ترا جفت در خانه کیست      پس پرده این مرد بیگانه کیست

 به نزد پدر دختر ار چند دوست    بتر دشمن مهترش ننگ اوست

چو زینسان سخن گفت شاه جهان    بر آشفت از آن دختر مهربان

 بزاری بغلطید در پیش شاه          بخاک آن سمنبر همی سود  ماه

چنین گفت کای بخت پیشت رهی        تو دانی که ناید ز من بی رهی

 اگر بزم اگر ساز جنگ آورم        نه آنم که بر دوده ننگ آورم

بمن داده بودی تو فرمان ز پیش      که آنرا که خواهم کنم جفت خویش

 کنون جفتم آن شاه نیک اختر است      که از هر شهی در جهان بر تر است

 بروی زمین نیست همتای او    بچرخ برین نیست یکتای او

 همه کار جم یاد کرد آنچه بود      چو بشنید ازو شاه شادی فزود

 بدو گفت خوش مژده ای دادیم        ز شادی در تازه بگشادیم

ز تو بود خرم مرا تاج و تخت    ز تست اینکه جم را بمن داد بخت

 کنون بر هیون بسته فردا پگاه      فرستم بدرگاه ضحاک شاه

که گفتست هر کآورد او به بند              بگنج و به کشور کنمش ارجمند

ز جان دختر امید دل بر گرفت        به پیش پدر زاری اندر گرفت

دو ممکین کمند از شکر کرد پر     بیازید صد نوک پیکان ز در

 مشوگفت در خون شاهی چنین       که بدنام گردی به روی زمین

 هم از خونش تا جاودان کین بود      هم از هر کسی بر تو نفرین بود

گرت سوی نخجیر کردن هواست        گر از خانه نخجیر گیری خطاست

 بترس از خداوند جان و روان     که هست او توانا و ما نا توان

 گر ایدر نگیردت  فرجام کار        بگیرد به پاداش روز شمار

 بدی کردن ار چه توان با کسی   چو نیکی کنی بهتر آید بسی

 اگر چند بدخواه کشتن نکوست         از آن کشتن آن به که گردد بدوست

 گر او را جدا کرد خواهی زمن        نخستین جدا کن سر من ز تن

 بگفت این و شد با غریو و غرنگ          به لولو ز لاله همی شست رنگ

 به تن جامه بدرید و زاری نمود        همی گفت ازین کار ناری تو سود

 هر آنکس که پیش تو گیرد پناه      گرش رنجه داری تو باشد گناه

 چو دختر چنان دید زابل خدای      تو گفتی روانش بر آمد ز جای

 روان پدر سوخت بر وی به مهر       بچهرش بر از مهربرسود چهر

به مه گفت من آن کنم کت هواست    بهر روی فرمان و رایت رواست

 ز بهر جم از جان و شاهی و گنج       برای تو بدهم نیایم برنج

تو رو زو ره پوزش من بجوی       که فردا من آیم بنزدیک اوی

بشد دختر و شاه را مژده داد        شد ایمن جم و بود تا بامداد

 بیامد بر جم شه سرفراز         ز دور آفرین کرد و بردش نماز

لبت گفت جاوید پر خنده باد      درین خانه بودنت فرخنده باد

 بر آمد جم از جان و بنواختش     به اندازه بستود و بشناختش

به بیهوده بد گفت بر من گمان     چو ناخوانده ات گشته ام میهمان

چو خورشید بیکاست باشی رواست     بد اندیش چون ماه بگرفته کاست

بود نیکنامی سر افراشتن         ز ناخوانده مهمان نکو داشتن

 همی تا توان راه نیکی سپر     که نیکی بود هر بدی را سپر

 یکی خوب مایه ست نیکی بجای    که سودست بر وی به هر دو سرای

 از آن پس دهد بوسه ماه افسرت       هم از گوهر من بود گوهرت

بود نامدار دلیر و سترگ    وزین تخمه خیزد نژاد بزرگ

 به پنجم پسر باز گرد اوژنی      بود اژدها کش هژبر افکنی

که جوشنش پیل ار به هامون کشد    به گردن تن بد به گردون کشد

 و لیکن بترسم که از مهر من     بتابدت  روزی ز راه اهرمن

بطمع بزرگیم بدهی بباد   بدان اژدها پیکر دیوزاد

به جم گفت شه کای جهان شهریار          ز من بنده بر بد گمانی مدار

به یزدان که گردون به پرگار زد      گره هفت بنمود بر چار زد

 به باد این زمین باز گسترده هست      به آتش گشاد و به آتش ببست

که جز کام تو تا زیم زین سپس   نجویم نه رازت بگویم به کس

 به از خوب کاری به گیتی چه چیز    که اندر رسم من بدین روز نیز

 گرم دسترس در سزای تو نیست   پسند اینکه هست و هم ایدر  بایست

 که با دختر خویش تا زنده ام      پرستار تو هست و من بنده ام

گر اکنون نه آنی که بودی ز پیش    بر من همانی و زان نیز بیش

 درنگ آور ایدر همی بی نیاز  بود کاید آن بخت برگشته باز

 نماند جهان بر یکی سان شکیب    فرازست پیش از پس هر نشیب

 پس روشنی تیرگی گیرد آب     بر آید پس تیره شب آفتاب

بهر بدت خرسند باید شدن    که از بد بتر نیز شاید بدن

غمی نیست کو جان هراسان کند     که آنرا نه خرسندی آسان کند

نبست ایچ در داور بی نیاز     کزان به دری نیز نگشود باز

بشادی گرای و غم از دل بران     که یکسان نگردد سپهر روان

 بگفت این و از مهر برخاست تفت     بر کاخ  پیش برفت و برفت

 می و عود و عنبر ز کافور خشک     هم از دیبه و فرش و دینار و مشک

 فرستاد ازین هرچه بد در خورش   یکی بار هر هفته رفتی برش

 همی بود با دلبر و جام جم    که روزی نگشت از دلش کام کم

 نهان مانده در کاخ آن سرو بن     چو اندر دل رازداران سخن

 چو گلرخ به پایان نه برد ماه      ستاره نهانی جدا شد ز شاه

پسر زاد ماهی که گفتیش مهر    فرود آمد اندر کنار سپهر

  بخوبی پری رو  بپاکی گهر      به پیکر سروش و بچهره پدر

نهاد آن دل افروز را نام تور        دل و جان جم بد ازو پر ز نور

شه زابلش تور خواندی همی   ز شادی بر او جان فشاندی همی

 چو پالیز سالش در او پنج شد         بزرگی و فرهنگ را گنج شد

چنان گشت با خوبی و رنگ و زیب      که شد هر کس از دیدنش ناشکیب

 نگار جم آن کو بهر جایگاه        بدیدی و زی تور کردی نگاه

 همی گفت این ماه فرزند اوست     ازو زاده زانرو بمانند اوست

 اگر چند پنهان کند مرد راز       پدید آردش روزگار دراز

 سخن کو گذشت از زبان دو تن    پراکنده شد بر سر انجمن

بشد فاش احوال شاه جهان    به پیش مهان و به پیش کهان

چو بشنید زابل شه این گفتگوی      بجم گفت هین چاره ی خویش جوی

گر آن مار کتف اهرمن چهره زرد       بداند بر آرد ز ما جمله گرد

 پسر را بهل خود سر خویش گیر    غم من مخور تو رهی پیش گیر

همی تا بود جان توان یافت چیز     چو جان شد نیرزد جهان یک پشیز

 کنون کار بر ساز و زین پس برو     بملکی که نشناسدت کس برو

 بود کاختری یارمندی کند          همه دشمنت دل نژندی کند

 اگر شاه ضحاک بد روزگار      بسوگند ما را کند دلفکار

 نیازیست با داور هور و ماه       کنم پیش حق روی خود را سیاه

 بر آراست جم زود راه گریغ    شبی جست تاریک و بارنده میغ

 شبی بود مانند قطران سیاه      فشانده دم و دود دوزخ گناه

 چو دختر بدیدش دژم روی جم         بدو گفت هرگز مبادی دژم

ترا روز شادیست این غم ز چیست   نگویی مرا تا تو را غم ز کیست

 همه راز جم نزد دختر بگفت    که ما را ز تو این گل غم شکفت

 بباید مرا شد به آوارگی      نهادن بخود عجز و بیچارگی

 که شد فاش این سر پنهان من      بلرزید بابت ابر جان من

مرا گفت اکنون سر خویش گیر     بهل کن تو ما را رهی پیش گیر

مبادا کزین کار غمگین شویم      ز شاه ستمکاره مسکین شویم

 چو بشنید آن دختر ماهچهر     که باید برید از رخ شاه مهر

ز نرگس گل سرخ را نم زدش    چو زلفش سر و کار بر هم زدش

بدو گفت جم کای گزیده نگار   روان را  به تیمار و سختی مدار

 چنینست کردار گردنده دور    گهی داد  بینم ازو گاه جور

 گرت بهره نوش است بی نیش نیست       دلی نیست کز نیش او ریش نیست

 ز گیتی گر آباد گردی  بگنج     بباید چشیدن بفرجام رنج

تو نیز ای دلارای چندین منال    که از ناله گشتی به کردار نال

 ز من این زمان شاد و بدرود باش      بداد جهاندار خشنود باش

تو فرزند را مهربانی نها          که فرزندت اکنون بود دلفزا

بگفت این و بگذشت از نو بهار    گلستان عالم بر او گشت خار

 نگفت ایچ کس را در آن مرز زود     بهندوستان رفت و یکچند بود

 از آنجا سوی مرز چین بر کشید   شنیدست هر کس که زانپس چه دید

 که ضحاک ناگه گرفتش به چین    به اره به دو نیم کردش  ز کین

 ز مرگش چو جفتش شنید آگهی         کمان گشتش از درد  سرو سهی

 نشست از بر خاک با سوگ جم     بدل سوگوار و روان پر ز غم

بخود کرد جامه همه چاک چاک     بسر بر همی کرد ز اندوه خاک

 همی گفت کای نامور شهریار         کجایی بخاک اندرون گشته زار

 بسی روز بی خواب و خور زیستی       زمانی نبودی که نگریستی

  بیک ماه چون یک شبه ماه شد   که سیم  رنگش کم از کاه شد

 سر انجام هم خویشتن را بزهر    بکشت از پی جفت بیداد بهر

 جهان چاره سازیست بی ترس و باک     بجان بردن ماستش چاره پاک

یکی چاره هزمان نماید همی         بدان چاره مان جان رباید همی

یکی را بزخم ار برنج دراز      یکی را بزهر و بدرد و گداز

 نه ماراست بر چاره ی  او بسیچ    نه او را ازین جان ما باک هیچ    

     بیاوردم این داستان سر بسر   ... ادامه در نژاد رستم

منبع شاهنامه فردوسی   بخش ملحقات      انتشارات امیرکبیر

--
--
You received this message because you are subscribed to the Google
Groups "US consulting Contract Opportunities" group.
To post to this group, send email to us-consulting-temp@googlegroups.com
To unsubscribe from this group, send email to
us-consulting-temp+unsubscribe@googlegroups.com
For more options, visit this group at
http://groups.google.co.in/group/us-consulting-temp?hl=en-GB
---
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "US consulting Contract Opportunities" group.
To unsubscribe from this group and stop receiving emails from it, send an email to us-consulting-temp+unsubscribe@googlegroups.com.
For more options, visit https://groups.google.com/groups/opt_out.